O rezerwacie

O rezerwacie

Rezerwat Skamieniałe Miasto nie jest zamykany, dlatego można zwiedzać to miejsce o każdej porze dnia i nocy, 365 dni w roku.

Wygląd najbardziej znanej wychodni ziemi tarnowskiej – „Czarownicy”, nawiązuje do ludowych wyobrażeń wiedźm. Przypisywano tym kobiecym postaciom nadludzkie moce, umiejętności sprawowania kontroli nad innymi. Stawały się przez to przedmiotem wielu legend i podań. Nie inaczej było i tym razem. Skała o charakterystycznym profilu to czarownica ukarana za złorzeczenie księdzu jadącemu z komunią świętą do umierającego.

Usytuowanie przy drodze wojewódzkiej nr 977 z Tarnowa do Krynicy powoduje, że wiele osób zwraca uwagę na jej charakterystyczny profil. Dzięki swej popularności jest symbolem Ciężkowicko – Rożnowskiego Parku Krajobrazowego.

Z położoną po sąsiedzku wychodnią również wiąże się bardzo ciekawa legendarna opowieść. Rajcy jeszcze nie skamieniałego natenczas miasta, zamiast troszczyć się o los grodu, czas przeznaczali na urządzanie hulaszczych zabaw, pijaństwie i rozwiązłym prowadzeniu. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Zamienieni z pełniącym siedzibę rajców urzędzie w skałę „Ratusz”, umierali w ogromnym cierpieniu, bo choć chcieli ugasić pragnienie nie byli w stanie zaczerpnąć wody z przepływającej tuż obok rzeki. Powrócą do świata żywych tylko wówczas, gdy przepływająca u podnóży skały Biała, dosięgnie szczeliny znajdującej się na jej wierzchołku.

Z każdą niemal wychodnią w „Skamieniałym Mieście” wiąże się jakaś legenda. A to o rycerzu – skąpcu, który ze swej zachłanności pilnując wejścia do groty w której przechowywał niegodziwie zgromadzony skarb, umarł z pragnienia, a innym razem o pustelniku któremu jako jedynemu prawemu pozwolono opuścić miasto przed skamienieniem, a to o księdzu który grając w kości z diabłem przegrał kościół, który również skamieniał (Iwanie R., 1998).

Największą i najbardziej okazałą wychodnią „Skamieniałego Miasta” jest „Grunwald”. Pierwotną nazwę „Piekło” wychodnia ta zawdzięcza „Tajemniczej Szczelinie”, gdzie według legendy raz w roku pojawiać się mają ogromne skarby. Obecna nazwa nadana

została w 500 rocznicę bitwy z pod Grunwaldem. Tablicę pamiątkową, wykutą w skale w 1910 r. ufundował I.J.Paderewski. Wchodząc do rezerwatu mijamy źródło „zdrowej wody”, o którym tak zwykł mawiać wielki muzyk i patriota (Pulit F., 1993).

Szlak prowadzi wyłożoną kamieniem drogą do jedynego miejsca w rezerwacie, gdzie istnieje możliwość rozpalenia ogniska. Trochę dalej dochodzimy do Warowni Dolnej i Górnej. Na tej drugiej odnaleźć możemy XIX – wieczne inskrypcje kamieniarzy. Krótkim szlakiem dojść możemy do jaskiń w powstałym na potrzeby budowy linii kolejowej kamieniołomie. Dalej wyobraźnia podpowiada nam nazwy kolejnych skał. Rozpoznajemy bez problemu skały „Orzeł”, „Pianino”, „Pieczarki”, „Żółw”, „Piekiełko” i „Borsuk”. Napotykamy dalej kolejno niewielkie „Baranki” (poza szlakiem) i ostro zakończone „Piramidy” – oberwane fragmenty większej skały zamykającej „Lisi Wąwóz”.

Na wychodni ograniczającej „Lisi Wąwóz” odnajdziemy korzeń o wygiętym kształcie przypominający formą „Aligatora”. Mijamy stojącą samotnie „Pustelnię” i dochodzimy do „Baszty Paderewskiego”. Nazwa została nadana wysokiej ambonie w 1985 r., w 125

rocznicę urodzin artysty. Tutaj Tarnowskie Towarzystwo Muzyczne wmurowało tablicę upamiętniającą pamięć wielkiego polityka i pianisty. Przechodzimy obok „Cyganki” i „Grzybka” i dochodzimy do polany z której ukazuje się nam widok w kierunku południowym, na Zborowice w Dolinie Białej, Góry Grybowskie – najbardziej na zachód wysuniętej części Beskidu Niskiego i Beskid Sądecki. Dochodzimy do ostatniej na naszej trasie wychodni „Skałki z krzyżem”, na którą wejść można poprzez wąską, ciasną szczelinę (miejsce eksponowane). Z góry roztacza się panorama na Ciężkowice i Dolinę Białej, a w głębi najbardziej na północ wysuniętą część Pogórza Rożnowskiego, Pasmo Wału i Lubinki.

Idąc dalej szlakiem niebieskim biegnącym w kierunku Rzepiennika Strzyżewskiego dochodzimy do pomnika przyrody nieożywionej – Jar „Wodospad”>. Zaliczany do największych atrakcji turystycznych okolic Ciężkowic, leży już poza rezerwatem „Skamieniałe Miasto”. Schodząc szlakiem w dolinę, po przejściu przez mostek, należy odbić w prawo i przejść kilkanaście metrów pośród skał. Popularnie nazywany „Wąwozem Czarownic”, przybiera postać głębokiej rozpadliny skalnej długiej na ponad 40 metrów i szerokiej do 4 metrów. Ograniczają go kilkunastometrowe ściany skalne z piaskowca ciężkowickiego, często w postaci nadwieszonych ambon. Wąwóz zakończony jest przewieszoną ścianą o wysokości 14 metrów, z której spływa potok tworząc wodospad. W czasie dużych mrozów powstaje efektowny lodospad.

trzech zespołów leśnych. Są to: kontynentalny bór mieszany jest zbiorowiskiem lasu sosnowo – dębowego stosunkowo ubogiego florystycznie, podgórska dąbrowa acydofilna i jodłowy bór mieszany. Występowanie wielu drzewostanów leśnych na terenie stosunkowo niewielkiej powierzchni stanowi o znacznej różnorodności florystycznej i fitosocjologicznej. Takie zróżnicowanie spowodowane jest różnorodnością warunków glebowych, a w efekcie znaczne zróżnicowanie gatunków roślin.

Na obszarze rezerwatu stwierdzono występowanie 124 gatunków roślin naczyniowych (bez mchów, wątrobowców i porostów. Spośród nich, 16 gatunków objętych jest ochroną prawną (ZPKPwT, 2006). Ze względu na niewielką powierzchnię, znikomo wykształcone piętro podszytu oraz znaczną penetrację terenu przez turystów, wśród zamieszkujących rezerwat zwierząt brakuje gatunków zwierząt o dużych rozmiarach. Bogaty jest natomiast świat owadów i ptaków. Wśród bezkręgowców na uwagę zasługują barwne motyle, trzmiele, chrząszcze. Na terenie rezerwatu bardzo często obserwować można mrówki z rodzaju gmachówka. Występują w bardzo dużej ilości na skale „Ratusz”.